Τίτλοι τέλους στα σενάρια φορολόγησης των κρυπτονομισμάτων

Στις 27 Φεβρουαρίου 2024, απόφαση του υπουργού Οικονομικών όριζε τη συγκρότηση ομάδας εργασίας «για τον καθορισμό πλαισίου φορολόγησης και ελέγχου των κρυπτονομισμάτων και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων (digital assets)».

Χθες, με απόφαση που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ η ομάδα εργασίας καταργείται δεδομένης «της ανάγκης επανεξάτασης του αντικειμένου της ομάδας εργασίας». Με αυτά τα δεδομένα, στο ισχύον φορολογικό πλαίσιο δεν υπάρχει η παραμικρή πρόβλεψη φορολόγησης των κερδών από αγοραπωλησίες κρυπτονομισμάτων, ενώ θολό παραμένει το τοπίο και αναφορικά με την κάλυψη τεκμηρίων από σχετικές υπεραξίες. Αρμόδιες πηγές εξηγούν πως το τοπίο σε ευρωπαϊκό επίπεδο παραμένει θολό κα το ζήτημα θα επανεξεταστεί όταν ωριμάσουν οι συνθήκες.

Η αλήθεια είναι πως σχετική Κοινοτική Οδηγία δεν υπάρχει. Το μοναδικό που υπάρχει είναι μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου σύμφωνα με την οποία στις αγοραπωλησίες κρυπτονομισμάτων δεν επιβάλλεται ΦΠΑ.

Με την απόφαση στην υπόθεση C-264/14 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα κρυπτονομισμάτα αποτελούν συνάλλαγμα, γιατί ο κύριος σκοπός τους είναι να χρησιμοποιούνται ως μέσο πληρωμής και έκρινε ότι οι συναλλαγές ανταλλαγής κρυπτονομισμάτων με συμβατικά νομίσματα, αλλά και το αντίθετο, θεωρούνται ως παροχή υπηρεσιών σύμφωνα με το Άρθρο 2(1) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, οι οποίες είναι εξαιρούμενες από τον ΦΠΑ σύμφωνα με το Άρθρο 135(1)(e).

Κάλυψη τεκμηρίων

Επί ελληνικού εδάφους, πέρυσι η Διεύθυνση Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών κλήθηκε να εξετάσει την περίπτωση ενός ζευγαριού φορολογουμένων στο εκκαθαριστικό των οποίων είχαν βεβαιωθεί φόροι εισοδήματος 72.775 ευρώ στον σύζυγο και 33.320 ευρώ στη σύζυγο.

Το ζευγάρι των φορολογουμένων είχε πιαστεί στην τσιμπίδα των τεκμηρίων για την κάλυψη των οποίων με την προσφυγή στη ΔΕΔ επικαλέστηκε κέρδη από πώληση κρυπτονομισμάτων.

Το ζευγάρι είχε υποβάλλει κοινή δήλωση φορολογίας εισοδήματος, με την οποία δήλωσαν, μεταξύ άλλων:

• στους κωδικούς 735 και 736 «Δαπάνη για αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης» συνολικό ποσό 91.636,78 Ευρώ, έκαστος, και
• στον κωδικό 865 εισόδημα από «Υπεραξία των άρθρων 42 και 42Α του ΚΦΕ, αλλοδαπής προέλευσης» ποσό 182.500,00€.

Οι φορολογούμενοι προσκόμισαν στη Δ.Ο.Υ ως δικαιολογητικά, τα εμβάσματα τράπεζας του εξωτερικού με τα οποία πιστώνονταν στον τραπεζικό τους λογαριασμό τα κέρδη από τα κρυπτονομίσματα και στιγμιότυπα οθόνης για τις αγοραπωλησίες από την πλατφόρμα κρυπτονομισμάτων.

Από τον έλεγχο των προσκομισθέντων δικαιολογητικών προέκυψε ότι το δηλωθέν στον κωδικό 865 ποσό αντιστοιχεί σε εισόδημα, το οποίο ο προσφεύγων φέρεται να απέκτησε από την μεταβίβαση κρυπτονομισμάτων και εισήγαγε μέσω τραπεζικών εμβασμάτων στην Ελλάδα.

Η Δ.Ο.Υ. έκρινε ότι το ως άνω εισόδημα δεν εμπίπτει στις διατάξεις των άρθρων 42 και 42Α ΚΦΕ και για τον λόγο αυτό ολοκλήρωσε την εκκαθάριση της υποβληθείσας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, χωρίς να ληφθεί υπόψη το ως άνω εισόδημα συνολικού ποσού 182.500 ευρώ από πώληση κρυπτονομισμάτων.

Τα επίμαχα άρθρα του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος περιγράφουν το εισόδημα το οποίο προκύπτει από υπεραξίες, μεταξύ άλλων μετοχές, ομόλογα και παράγωγα. Αλλά δεν υπάρχει στον Κώδικα αναφορά σε κρυπτονομίσματα η οποία να «νομιμοποιεί» την επίκλησή τους για υπεραξίες και κάλυψη τεκμηρίων.

Έτσι, η ΔΕΔ αποφάσισε ότι η ΔΟΥ ορθώς δεν έκανε αποδεκτό το δηλωθέν εξαιτίας μεταβίβασης κρυπτονομισμάτων ποσό ύψους 182.500 ευρώ στον κωδικό 865 «Υπεραξία των άρθρων 42 και 42Α Κ.Φ.Ε. αλλοδαπής προέλευσης» της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος διότι:

• αφενός το εισόδημα από την μεταβίβαση κρυπτονομισμάτων στο εξωτερικό δεν εμπίπτει στις ως άνω διατάξεις των άρθρων 42 και 42Α ΚΦΕ, με τις οποίες προβλέπονται και απαριθμούνται περιοριστικά οι τίτλοι από την μεταβίβαση των οποίων προκύπτει υπεραξία που θεωρείται εισόδημα και
• αφετέρου δεν προσκομίζονται επαρκή στοιχεία με τα οποία να προσδιορίζεται με ειδικό και σαφή τρόπο η υπεραξία που προέκυψε από την μεταβίβαση των εν λόγω κρυπτονομισμάτων.

Με αυτά τα δεδομένα, μέχρι νεωτέρας, το τοπία γύρω από τη φορολόγηση της υπεραξίας από φορολόγηση κρυπτονομισμάτων παραμένει κενό.