Η Jasmine Saros επισκέπτεται τη Δυτική Γροιλανδία κάθε καλοκαίρι από το 2011. Saros, καθηγητής οικολογίας λιμνών στο Πανεπιστήμιο του Maine, ταξιδεύει βόρεια κάθε χρόνο για να συλλέξει δεδομένα για τα γλυκά νερά της περιοχής. Το 2022, πραγματοποίησε τους συνήθεις γύρους δειγματοληψίας και αξιολόγησης στις 10 αντιπροσωπευτικές λίμνες που επισκέπτονται τακτικά η ίδια και οι συνάδελφοί της. Όλα ήταν γενικά όπως αναμενόταν – σιγά σιγά μετατοπίζονταν σύμφωνα με την κλιματική αλλαγή, αλλά εξωτερικά εμφανίζονταν όπως ήταν για περισσότερο από μια δεκαετία. Τότε ξαφνικά, δεν ήταν.
Την επόμενη χρονιά, καλοκαίρι του 2023, ο Σάρος επέστρεψε για να βρει τις γνώριμες λίμνες εντελώς μεταμορφωμένες. «Μπορούσες να το δεις αμέσως», λέει. Τα υδάτινα σώματα είχαν μετατραπεί από κρυστάλλινα και γαλάζια –οι βραχώδεις βυθοί τους τόσο ορατοί σαν να κοιτούσαν μέσα από γυαλί– σε ένα απότομο καφέ χρώμα. Στην αρχή, οι επιστήμονες σκέφτηκαν ότι ίσως ήταν μόνο μία λίμνη, μετά δύο και μετά τρεις. Μέχρι που «κάθε λίμνη που πήγαμε είχε αλλάξει με αυτόν τον τρόπο», λέει ο Σάρος. «Υπήρξε αυτή η μεγάλη μεταμόρφωση που συνέβη σε όλες τις λίμνες του τοπίου», λέει Λαϊκή Επιστήμη. “Ήταν πραγματικά εκπληκτικό.”
Ιστορικά, η Δυτική Γροιλανδία είναι μια σχετικά άνυδρη έκταση τούνδρας. Το καλοκαίρι, το αποψυγμένο τοπίο καλύπτεται από χαμηλή βλάστηση, με τον μόνιμο πάγο να βρίσκεται ακόμα παγωμένος κάτω από το χώμα. Η περιοχή είναι διάσπαρτη με χιλιάδες λίμνες. Στην περιοχή μελέτης της Saros, αυτή και οι συν-ερευνητές της υπολογίζουν ότι υπάρχουν 7.486. Περιμένει ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, έχουν γίνει από μπλε σε καφέ.
Η αλλαγή χρώματος δεν είναι μόνο αισθητική. Είναι ένα σημάδι ότι η θεμελιώδης οικολογία των λιμνών άλλαξε κατά τη διάρκεια ενός έτους, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 21 Ιανουαρίου στο περιοδικό Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών. Μεταξύ των αλλαγών: οι λίμνες έχασαν το 90% της μικροβιακής τους βιοποικιλότητας, κέρδισαν 1.000% περισσότερο διαλυμένο σίδηρο και πέρασαν από την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα στην εκπομπή του – μετατοπίζοντας από καταβόθρα σε πηγή, σύμφωνα με τη νέα έρευνα, με επικεφαλής τον Σάρος.
Η μεταμόρφωση, που προκλήθηκε από μια ιδιαίτερα ζεστή και υγρή πτώση, θα μπορούσε να είναι μόνιμη. Είναι μια απεικόνιση του τι συμβαίνει όταν τα σημεία ανατροπής του κλίματος –συχνά συζητούνται αφηρημένα, ως κάτι που προσεγγίζουμε συνεχώς– στην πραγματικότητα συμβαίνει και ένα οικοσύστημα ανατρέπεται πάνω από τον παροιμιώδη βράχο. Και είναι μια προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί οπουδήποτε αλλού. «Εστιάζουμε στις λίμνες στην Αρκτική γιατί είναι τόσο μεγάλοι φρουροί της κλιματικής αλλαγής. Τείνουν να παρουσιάζουν αλλαγή πριν από άλλα οικοσυστήματα λιμνών», λέει ο Saros. Η Αρκτική θερμαίνεται ιδιαίτερα γρήγορα και το κλίμα είναι ο κύριος μοχλός της αλλαγής εκεί, καθώς υπάρχει χαμηλή ανθρώπινη πυκνότητα και μικρή ανάπτυξη. Αλλά πουθενά δεν υπάρχει ανοσία.
Στη Γροιλανδία, οι επιστήμονες απάντησαν στις νέες καφέ λίμνες συγκεντρώνοντας όλα τα δεδομένα που μπορούσαν. Ως συνήθως, πήγαν πεζοπορία στους χώρους μελέτης τους κουβαλώντας βαριά σακίδια γεμάτα εξοπλισμό και βγήκαν σε κάθε λίμνη με μια φουσκωτή σχεδία. Μάζευαν νερό από διαφορετικά βάθη, διχτυώθηκαν για πλαγκτόν, χρησιμοποίησαν αισθητήρες για να καταγράψουν τη θερμοκρασία και το pH και μέτρησαν ακόμη και την απορρόφηση φωτός της λίμνης. Πίσω στο εργαστήριο, ανέλυσαν τα δείγματά τους και έλεγξαν για διαλυμένη οργανική ύλη, μέταλλα και ζωντανούς οργανισμούς.
Βρήκαν βαθιές διαφορές μεταξύ του νερού του 2023 και των προηγούμενων ετών. Υπήρχε πολύ περισσότερη διαλυμένη οργανική ύλη – σκέψου χώμα, λάσπη σε αποσύνθεση και υπολείμματα φυτών που εγχύθηκαν σε ένα ζωμό. Τα επίπεδα σιδήρου αυξήθηκαν κατά δύο τάξεις μεγέθους και άλλα μέταλλα όπως το αλουμίνιο και το κοβάλτιο ήταν επίσης πιο άφθονα. Υπήρχαν πολύ λιγότερα βακτηριακά είδη και πολύ περισσότερα φύκια. Η φωτοσύνθεση μειώθηκε, καθώς οι βαθύτερες ζώνες κάθε λίμνης έγιναν άψυχες και στερήθηκαν το φως. Το μεθάνιο εκτινάχθηκε κατά 72%, και οι λίμνες ήταν νέες πηγές εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το καλοκαίρι, φτάνοντας πάνω από τέσσερις φορές περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από πριν, ενώ προσλάμβαναν λιγότερο.
Για να προσδιορίσουν γιατί, οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα καιρού και κλίματος ετών. Εγκαταστάθηκε σε μια περίοδο δύο μηνών το φθινόπωρο του 2022, όταν η Γροιλανδία βίωσε ρεκόρ ζέστης και βροχοπτώσεωνπου προκύπτει από πολλαπλούς ατμοσφαιρικούς ποταμούς πίσω με πλάτη. Κατά τη διάρκεια του καύσωνα και των υπερβολικών βροχοπτώσεων, πολύς μόνιμος παγετός αποψύχθηκε, απελευθερώνοντας μεγάλο όγκο οργανικής ύλης και μετάλλων δεσμευμένων στο έδαφος. «Αυτή η ακραία φθινοπωρινή περίοδος ουσιαστικά οδήγησε σε μεγάλη έκπλυση αυτού του υλικού σε λίμνες», λέει ο Saros. Οι λίμνες επεκτάθηκαν και συνδέθηκαν περισσότερο η μία με την άλλη, αναμειγνύοντας και εξαπλώνοντας την αλλαγή παντού. Πρόσθετες έντονες βροχοπτώσεις και ζέστη τον Ιούλιο του 2023 προστέθηκαν στο σωρό. Οι δορυφορικές εικόνες υποδηλώνουν ότι η αλλαγή δεν ήταν συγκεκριμένη για τις λίμνες. Με την προστιθέμενη θερμότητα και το νερό, η γη άλλαξε επίσης, και έγινε μετρήσιμα πιο πράσινη.
Το καφέ της λίμνης δεν είναι νέο φαινόμενο. Έχει συμβεί πολλές φορές στην ιστορία της Γης ως απάντηση σε κλιματικές αλλαγές ή άλλες αλλαγές στις τοπικές συνθήκες. Αλλά γενικά θα ξετυλίγονταν πολύ πιο αργά, για αιώνες ή περισσότερο. «Στο βόρειο τμήμα των Ηνωμένων Πολιτειών, για παράδειγμα, θα χρειαστούν περίπου 1.000 χρόνια για να συμβεί αυτό το είδος αλλαγής χρώματος φυσικά», εξηγεί ο Saros. «Ποτέ δεν πίστευα ότι μια τόσο δραματική αλλαγή θα μπορούσε να συμβεί σε λιγότερο από ένα χρόνο», λέει. Μια σχετική, ταχεία αλλαγή έχει σημειωθεί σε μερικούς από τους ποταμούς της Αλάσκας, επίσης ως απάντηση στην απόψυξη του μόνιμου παγετού. Είναι οικολογική τροποποίηση σε υπερβολική ταχύτητα.
Τον Σεπτέμβριο του 2003, η Γροιλανδία γνώρισε παρόμοια εισροή βροχοπτώσεων. Αλλά η ζεστασιά που τη συνόδευε ήταν λιγότερο ακραία. Ως αποτέλεσμα, ένα υψηλότερο ποσοστό της υγρασίας έπεσε ως χιόνι, λιγότερος μόνιμος παγετός αποψύχθηκε και οι λίμνες δεν άλλαξαν δραματικά καταστάσεις. Η κλιματική αλλαγή κάνει τόσο τους καύσωνες όσο και τα ατμοσφαιρικά ποτάμια πιο συνηθισμένα στην Αρκτική. Τα μοντέλα προβλέπουν οπουδήποτε 50 με 290% περισσότερο των συγκεντρωμένων βροχοπτώσεων στη Γροιλανδία έως το 2100.
Δεν είναι σαφές ποιες συνθήκες ή πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να επανέλθουν οι λίμνες στην προηγούμενη κατάσταση, λέει ο Saros. Ίσως μια σειρά ξηρών ετών μπορεί να βοηθήσει, με τον ήλιο να λευκαίνει την οργανική ύλη. Αλλά, ταυτόχρονα, ο ξηρός καιρός σημαίνει περισσότερη εξάτμιση και λιγότερη έκπλυση από τους ρύπους. «Είναι δύσκολο να το προβλέψεις», σημειώνει. Ωστόσο, στην τρέχουσα κλιματική μας τροχιά, δεν περιμένει να δει ξανά τις λίμνες μπλε σύντομα σύντομα. «Νομίζω [the change] είναι πιθανό να επιμείνει», λέει ο Σάρος. Αυτή και οι συν-συγγραφείς της θα συνεχίσουν να παρακολουθούν τα υδάτινα σώματα, για να μάθουν τι επιφυλάσσει το μέλλον και με την ελπίδα να είναι δυνατή η ανάκαμψη.
Προς το παρόν όμως, οι συνέπειες εκτυλίσσονται για τους ανθρώπους στο παρόν. Ορισμένες κοινότητες της Γροιλανδίας βασίζονται στις λίμνες για το πόσιμο νερό τους. Οι αλλαγές στο οικοσύστημα θα μπορούσαν να θέτουν κινδύνους για την υγεία των ανθρώπων, όπως η τοξικότητα μετάλλων. Υπάρχουν τρόποι επεξεργασίας και φιλτραρίσματος του νερού για τον μετριασμό των βλαβών, αλλά όλα αυτά απαιτούν επενδύσεις σε υποδομές. «Μοιραστήκαμε τα δεδομένα μας και μιλήσαμε με διάφορα άτομα στην κοινότητα», λέει η Saros, αλλά δεν είναι ακόμα σίγουρη τι σκοπεύουν να κάνουν.
Κερδίστε τις διακοπές με τους οδηγούς δώρων της PopSci
VIA: Πηγή Άρθρου
Greek Live Channels Όλα τα Ελληνικά κανάλια: Βρίσκεστε μακριά από το σπίτι ή δεν έχετε πρόσβαση σε τηλεόραση; Το IPTV σας επιτρέπει να παρακολουθείτε όλα τα Ελληνικά κανάλια και άλλο περιεχόμενο από οποιαδήποτε συσκευή συνδεδεμένη στο διαδίκτυο. Αν θες πρόσβαση σε όλα τα Ελληνικά κανάλια Πατήστε Εδώ
Ακολουθήστε το TechFreak.GR στο Google News για να μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις τεχνολογίας.
