Ηλεκτρικά αυτοκίνητα και η επίδραση του Ντόναλντ Τραμπ

Η μεγάλη εικόνα είναι σαφής: η αγορά για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα στις ΗΠΑ ευδοκιμεί και αναπτύσσεται θεαματικά επί κυβερνήσεων του Δημοκρατικού Κόμματος και με Δημοκρατικούς προέδρους.

Τότε θεσπίζονται φορολογικά κίνητρα για τους αγοραστές, τότε επιδοτείται η βιομηχανία κατασκευής μπαταριών, τότε επιχορηγείται η ανέγερση νέων μονάδων κατασκευής EV, τότε χορηγούνται εγγυήσεις και χρηματικές ενισχύσεις για την εγκατάσταση φορτιστών.

Ηλεκτρικά αυτοκίνητα: Πέφτει η αξία των μεταχειρισμένων σε Ευρώπη και ΗΠΑ

Οι Ρεπουμπλικανοί, κυβερνώντες και κυβερνώμενοι, δεν συμμερίζονται τις περιβαλλοντικές ανησυχίες των Δημοκρατικών. Συντηρητικοί όντες, όχι μόνο ως προς τις πολιτικές και κοινωνικές αντιλήψεις αλλά και ως προς την ιδιοσυγκρασία, εμφανίζοται απρόθυμοι να αποδεχθούν ακόμα και τεχνολογικές αλλαγές που τους αναγκάζουν να τροποποιήσουν τις καθημερινές τους συνήθειες, που τους ξεβολεύουν δηλαδή. Έτσι ρέπουν προς τις συνωμοσιολογικές ερμηνείες των τεχνολογικών καινοτομιών που ξεπερνούν τις αλλαγές της μόδας και ξεφεύγουν από τον απλό καταναλωτισμό.

Δρόμος χωρίς επιστροφή για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα

Πέραν των ζητημάτων ιδιοσυγκρασίας των ανθρώπων, όμως, υπάρχουν και οι επενδύσεις. Καλώς ή κακώς η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία έχει επενδύσει και συνεχίζει να επενδύει δισεκατομμύρια δολάρια και ευρώ και γεν και βέβαια γουάν στην ηλεκτροκίνηση (αντί για την ανάπτυξη της υδρογονοκίνησης, ας πούμε). Η οποία ηλεκτροκίνηση επίσης δεν είναι ουδέτερη περιβαλλοντικά (το πρόβλημα της ανακύκλωσης των αποσυρόμενων EV και των μπαταριών τους δεν μας απασχολεί ακόμα σοβαρά), αλλά μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να είναι πολύ λιγότερο επιβαρυντική για το περιβάλλον από όσο είναι η καύση υδρογονανθράκων.

Η κατάργηση των κινητήρων εσωτερικής καύσης στην αυτοκίνηση πολεμήθηκε επί δεκαετίες με όλα τα μέσα από το λόμπι του πετρελαίου, αλλά θα έλεγε κανείς ότι πλέον ο κλάδος του αυτοκινήτου σε παγκόσμιο επίπεδο έχει μπει σε ένα δρόμο δίχως επιστροφή. Το πόσο γρήγορα θα διανύσει την απόσταση μέχρι την πλήρη κατάργηση των υδρογονανθράκων ως καύσιμο είναι μια μεταβλητή που επηρεάζεται πολύ από την πολιτική. Τουλάχιστον στις χώρες της Δύσης, όπου το κόστος της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση δεν είναι απαγορευτικό εξαιτίας της ένδειας των εθνικών κρατών και των πολιτών τους.

Οι τιμές των ηλεκτρικών υποχωρούν παντού, εξαιρουμένων βέβαια των χωρών όπου οι κυβερνήσεις αίρουν τα φορολογικά κίνητρα για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση

Τρικυμία εν κρανίω

Το επίκαιρο ερώτημα που θέτει και προσπαθεί να απαντήσει ο αρθρογράφος των «New York Times» Τζακ Γιούιν, είναι αν υπάρχει η προοπτική όλη αυτή η επένδυση των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων εκ μέρους των κυβερνήσεων και του επιχειρηματικού κόσμου για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση θα μπορούσε να ακυρωθεί ή έστω να παγώσει μετά την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, παρά την στενή συνεργασία, ακόμα και σε κυβερνητικό επίπεδο, του επανακάμπτοντος προέδρου με τον Ίλον Μασκ, τον ιδρυτή της εμβληματικότερης εταιρείας κατασκευής αποκλειστικά ηλεκτρικών αυτοκινήτων, Tesla.

Παρενθετικά θα σημείωνε κανείς ότι τα Tesla έχουν σαφώς «δημοκρατικό» πρόσημο. Οι πωλήσεις τους καλπάζουν στις Πολιτείες της Ανατολικής και της Δυτικής Ακτής, καθώς τα προτιμά η ελίτ της Νέας Υόρκης και της Καλιφόρνιας. Αυτή που το εσωστρεφές και συντηρητικό ακροατήριο του Τραμπ αποστρέφεται ως διεφθαρμένη και αποξενωμένη από τον αμερικανικό τρόπο ζωής και τις παραδόσεις. Στις περίφημες Μεσοδυτικές Πολιτείες οι υποτιμητικά αποκαλούμενοι «red necks» από την «ελίτ των μορφωμένων», οι χειρώνακτες δηλαδή που έχουν κόκκινο σβέρκο από την έκθεσή τους στον ήλιο, οδηγούν διπλοκάμπινα φορτηγάκια με θηριώδεις κινητήρες 4 και 5 λίτρων, βουλιμικά ενεργοβόρους και ανέμελα ρυπογόνους.

Υπό μία έννοια εν προκειμένω, υπάρχει μια τερατώδης αντίφαση μεταξύ της φιλοσοφίας των προϊόντων που κατασκευάζει ο Ίλον Μασκ και των υπερσυντηρητικών, ακροδεξιών έως και αυταρχικών και ολοκληρωτικών ιδεών που προσφάτως αποκάλυψε ότι πρεσβεύει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη.

Είναι η τεχνολογία, ηλίθιε

Ο ρεπόρτερ των ΝΥΤ ζήτησε τη γνώμη ειδικών στον κλάδο του αυτοκινήτου και το κεντρικό συμπέρασμα είναι ότι η τεχνολογική πρόοδος σε συνδυασμό με τις περίφημες «δυνάμεις της αγοράς» θα διασφαλίσουν εν τέλει τη μετάβαση στα οχήματα που κινούνται με ηλεκτρισμό. Ανεξάρτητα από το βαθμό στον οποίο θα εφαρμόσουν ή θα καταργήσουν ο νέος πρόεδρος και οι Ρεπουμπλικανοί την ατζέντα του προέδρου Μπάιντεν για το κλίμα.

«Οι τιμές των μπαταριών, του πιο ακριβού εξαρτήματος ενός ηλεκτρικού οχήματος, πέφτουν γρήγορα. Ήδη, πολλά ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν κοστίζουν περισσότερο από συγκρίσιμα μοντέλα βενζίνης, όταν λαμβάνεται υπόψη η εξοικονόμηση καυσίμων και κόστους συντήρησης που απολαμβάνει ο κάτοχος ενός EV», σημειώνει ο Τζακ Γιούιν.

«Η τεχνολογία βελτιώνεται ραγδαία. Οι μπαταρίες γίνονται πιο ελαφρές και πιο μικρές, ενώ επιτρέπουν την ταχύτερη φόρτισή τους και εξασφαλίζουν μεγαλύτερη αυτονομία στα οχήματα. Επίσης περισσότεροι από 12.000 δημόσιοι φορτιστές υψηλής τάσης προστέθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2024. Πρόκειται για αύξηση του συνολικού αριθμού των φορτιστών κατά 33% μέσα σε ένα μόλις έτος, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών Rho Motion», εξηγεί ο αμερικανός ρεπόρτερ.

Επενδύσεις δισεκατομμυρίων

Πέρα από την ακαταμάχητη τεχνολογική πρόοδο, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ισχυρό οικονομικό συμφέρον να προωθήσουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο. Κι αυτό επειδή πρέπει να αποσβέσουν τις επενδύσεις που έχουν κάνει στον σχεδιασμό των νέων μοντέλων και στις εγκαταστάσεις παραγωγής. Και οποιαδήποτε αδυναμία να συμβαδίσουν με τις τεχνολογικές εξελίξεις θα μπορούσε να καταστήσει τους Αμερικανούς (αλλά και Ευρωπαίους και Ιάπωνες και Κορεάτες) κατασκευαστές ευάλωτους έναντι των Κινέζων ανταγωνιστών τους, που θα έλεγε κανείς ότι «τα έχουν δώσει όλα» για την ηλεκτροκίνηση.

«Ανεξάρτητα από το ποιες αλλαγές πολιτικής προκύψουν από τη νέα κυβέρνηση, θα τηρήσουμε το νόμο και θα προσαρμοστούμε ανάλογα. Είμαστε δεσμευμένοι στην ηλεκτροκίνηση, μην αμφιβάλλετε γι’ αυτό», ξεκαθάρισε σε διαδικτυακή συνέντευξη τύπου ο διευθύνων σύμβουλος της Hyundai Motor America Ράντι Πάρκερ.

«Η Hyundai ξεκίνησε πρόσφατα να παράγει το δημοφιλές ηλεκτρικό μοντέλο Ioniq 5 σε μια νέα μονάδα παραγωγής που εγκαινίασε κοντά στη Σαβάνα της Τζόρτζια στην οποία απασχολούνται 8.500 εργαζόμενοι. Πρόκειται για μια επένδυση 7,6 δισ. δολαρίων», σημειώνει ο ρεπόρτερ των ΝΥΤ. Η Hyundai είναι κορεατική εταιρεία, αλλά το Ionic παράγεται στις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση επωφελείται από τη μείωση της φορολόγησής του κατά 7.500 δολάρια, όπως επωφελούνται όλα τα EV των αμερικανικών και ευρωπαϊκών εταιρειών ανεξαρτήτως της χώρας όπου κατασκευάζονται.

Τα κίνητρα

Οι τιμές των ηλεκτρικών υποχωρούν παντού, εξαιρουμένων βέβαια των χωρών όπου οι κυβερνήσεις αίρουν τα φορολογικά κίνητρα για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση. Παράδειγμα η Γερμανία, στην οποία οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 27% πέρυσι συγκριτικά με το 2023 επειδή η κυβέρνηση Σολτς πιεζόμενη από τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες που έχουν χάσει σημαντικό έδαφος σε ό,τι αφορά την ηλεκτροκίνηση (και ξεκίνησαν και μια υπόγεια προπαγάνδα εναντίον των ηλεκτρικών οχημάτων εξάλλου), απέσυρε τα μέτρα που ενθάρρυναν την αγορά EV.

«Αν τα κίνητρα αποσυρθούν, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο αντίκτυπος στις πωλήσεις θα είναι αισθητός, δήλωσε η Στέφανι Βαλντές Στρίτι, διευθύντρια της Cox Automotive. Είναι σαφές ότι χάρη στα κίνητρα μειώνονται οι τιμές. Αν αποσυρθούν θα έχουμε και στις ΗΠΑ μία κάμψη των πωλήσεων, η οποία θα χρειαστεί κάποιο χρόνο (2 ή τρία χρόνια ίσως) για να αντισταθμιστεί από την πτώση του κόστους κατασκευής των EV. Στις ΗΠΑ το 2024 η μέση τιμή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων που πουλήθηκαν ήταν 55.105 δολάρια, ενώ η μέση τιμή των βενζινοκίνητων ήταν 48.165 δολάρια, σύμφωνα με την Cox Automotive.

Στην Κίνα οι πωλήσεις των ηλεκτρικών αυτοκινήτων εκτινάχθηκαν καθώς οι τιμές τους ευθυγραμμίστηκαν με τις τιμές εκείνων που καίνε υδρογονάνθρακες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα EV είναι ακόμα πιο φθηνά. Περίπου ένα στα δύο νέα αυτοκίνητα που πωλούνται στην Κίνα είναι είτε αμιγώς ηλεκτρικό είτε φορτιζόμενο υβριδικό. Στις ΗΠΑ το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 10%.

Οι Ρεπουμπλικανοί που θα έρθουν οσονούπω στην εξουσία στις ΗΠΑ αναμένεται να καταργήσουν το κίνητρο των 7.500 δολαρίων ως φοροαπαλλαγή για την αγορά αμιγώς ηλεκτροκίνητων οχημάτων, ανεξαρτήτως του τόπου κατασκευής τους.  Έρευνα καθητητών των Πανεπιστημίων Στάνφορντ, Μπέρκλεϊ, Σικάγο, και Ντιουκ που δημοσιοποιήθηκε τον Οκτώβριο κατέληξε στην εκτίμηση ότι αν καταργηθούν τα κίνητρα, οι πωλήσεις EV στις ΗΠΑ θα μειωθούν κατά 300.000 οχήματα  ετησίως. Πρόκειται για τις πωλήσεις τριών μηνών στη χώρα το 2024.

Πέρα από την ακαταμάχητη τεχνολογική πρόοδο, οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ισχυρό οικονομικό συμφέρον να προωθήσουν τα ηλεκτρικά οχήματα ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο

Πολιτική αυτοκτονία

Οι ερευνητές καθηγητές σημείωσαν ωστόσο ότι πολλοί αγοραστές θα είχαν αγοράσει την περυσινή χρονιά ηλεκτρικά αυτοκίνητα ακόμη και χωρίς κίνητρα. Φαίνεται ότι ορισμένοι οδηγοί είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερα επειδή τα αυτοκίνητα με μπαταρία έχουν ισχυρή και αθόρυβη επιτάχυνση, επειδή μπορούν να τα φορτίζουν στο σπίτι τους με χαμηλότερο κόστος από όσο στο βενζινάδικο, επειδή δεν χρειάζονται αλλαγές λαδιών και εν γένει τακτική συντήρηση.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας συμβούλων Deloitte, σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί ανησυχούσαν για την περιορισμένη αυτονομία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. «Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι σπάνια ταξιδεύουν περισσότερα καθημερινά σε απόσταση μεγαλύτερη των 60 μιλίων (100 χιλιομέτρων) από το σπίτι τους, σύμφωνα με την έρευνα. Και τα περισσότερα ηλεκτρικά μοντέλα μπορούν άνετα να ταξιδέψουν 200 έως 300 μίλια (320 έως 480 χλμ.) χωρίς να σταματήσουν για επαναφόρτιση», σημειώνεται στο ρεπορτάζ.

Πέραν αυτών, «δεν είναι δεδομένο ότι οι Ρεπουμπλικάνοι θα καταργήσουν κάθε πολιτική των Δημοκρατικών για τα ηλεκτρικά οχήματα, επειδή πολλοί από αυτούς έχουν υποστηρίξει νέα εργοστάσια σε Πολιτείες όπως το Τενεσί, το Κεντάκι και η Νότια Καρολίνα. Οι Ρεπουμπλικανοί πολιτικοί δεν θα ‘σκότωναν’ θέσεις εργασίας στα δικά τους εκλογικά προπύργια», παρατηρεί ο αρθρογράφος των ΝΥΤ. Τουναντίον, επιβάλλοντας δασμολογικές κυρώσεις στις εισαγωγές φθηνότερων κινεζικών, θα ευνοούσαν τις πωλήσεις (στην εσωτερική αγορά) των αμερικανικών EV.