Η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στο AI εξαρτάται από τις δεξιότητες — InfoCom

Η μελέτη «AI in the EU» του LinkedIn αναδεικνύει τον ταχύ ρυθμό ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τονίζοντας τις δυνατότητες αλλά και τις προκλήσεις που προκύπτουν για το ανθρώπινο δυναμικό και τους διάφορους τομείς της οικονομίας. Η έκθεση επισημαίνει ότι το AI μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητα, την παραγωγικότητα και την καινοτομία στην Ευρώπη, υπό την προϋπόθεση ότι οι εργαζόμενοι θα αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να αξιοποιήσουν πλήρως αυτές τις νέες τεχνολογίες.

Παρά τη δυναμική που παρουσιάζει το AI, παραμένουν κάποιες σημαντικές προκλήσεις. Άλλωστε, η έκθεση του Μάριο Ντράγκι για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας υπογραμμίζει ότι το 42% των Ευρωπαίων στερούνται ακόμη και βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων, γεγονός που καθιστά την απόκτηση δεξιοτήτων AI ακόμη πιο δύσκολη. Η μελέτη του LinkedIn επισημαίνει ότι αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες υιοθετήσουν μια στρατηγική που προωθεί την απόκτηση δεξιοτήτων και προσαρμόσουν την αγορά εργασίας στις νέες απαιτήσεις, η Ευρώπη μπορεί να ξεκλειδώσει το πλήρες δυναμικό του ανθρώπινου δυναμικού της.

Για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, η μελέτη αναδεικνύει δύο κρίσιμα σύνολα δεξιοτήτων: τις τεχνικές δεξιότητες AI και τις δεξιότητες εγγραμματισμού AI. Οι τεχνικές δεξιότητες, όπως η μηχανική μάθηση και η εκπαίδευση μοντέλων, είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη εργαλείων AI και καινοτόμων υπηρεσιών. Αντίστοιχα, οι δεξιότητες εγγραμματισμού AI, που περιλαμβάνουν τη χρήση εφαρμογών όπως το Microsoft Copilot, το GitHub Copilot και το ChatGPT, επιτρέπουν στους εργαζόμενους να αξιοποιούν τα οφέλη των εργαλείων παραγωγικότητας AI στην καθημερινότητά τους.

Η πρόοδος στην ανάπτυξη τεχνικών δεξιοτήτων στην Ευρώπη είναι αισθητή αλλά ακόμη περιορισμένη. Τα δεδομένα του LinkedIn δείχνουν αύξηση 71% στις τεχνικές δεξιότητες AI μεταξύ των μελών της πλατφόρμας από την Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο. Παρόλα αυτά, μόνο 0,41% των εργαζομένων διαθέτει τις κρίσιμες τεχνικές δεξιότητες που απαιτούνται για τη δημιουργία εργαλείων AI, ποσοστό που παραμένει εξαιρετικά χαμηλό σε σχέση με τη ζήτηση. Παράλληλα, παρατηρείται σημαντική ανισότητα των φύλων: μόλις το 26,3% των κατόχων αυτών των δεξιοτήτων είναι γυναίκες, ενώ οι γυναίκες αποτελούν το 46,4% του συνολικού ανθρώπινου δυναμικού της ΕΕ. Με τον τρέχοντα ρυθμό ανάπτυξης, εκτιμάται ότι η ισότητα των φύλων στον τομέα των AI δεξιοτήτων θα απαιτήσει 162 χρόνια για να επιτευχθεί.

Αντίθετα, οι δεξιότητες εγγραμματισμού AI αναπτύσσονται με πολύ ταχύτερο ρυθμό. Το 2023, η χρήση νέων εργαλείων και τεχνολογιών AI γνώρισε εκρηκτική άνοδο, με τους εργαζόμενους στην Ευρώπη να ενσωματώνουν αυτά τα εργαλεία στις καθημερινές τους εργασίες. Η μελέτη καταγράφει ότι το ποσοστό των μελών του LinkedIn που πρόσθεσαν σχετικές δεξιότητες αυξήθηκε κατά 80 φορές σε σύγκριση με το 2022.

Η generative AI αναμένεται να έχει εκτεταμένο αντίκτυπο στην αγορά εργασίας. Η μελέτη υποδεικνύει ότι το 28% των επαγγελμάτων στην ΕΕ μπορεί να ενισχυθεί μέσω της genAI, προσφέροντας ευκαιρίες για αύξηση της παραγωγικότητας. Ωστόσο, το 33% των επαγγελμάτων κινδυνεύει να διαταραχθεί, με αποτέλεσμα να καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για ταχεία απόκτηση νέων δεξιοτήτων. Οι τομείς που θα επηρεαστούν περισσότερο περιλαμβάνουν την τεχνολογία, όπου το 75% των θέσεων εργασίας μπορεί να ενισχυθεί ή να διαταραχθεί, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες με ποσοστό 74%, τη φιλοξενία και την εστίαση με 72%, καθώς και τις επαγγελματικές υπηρεσίες με 72%.

Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεχωρίζει σε δύο καίριους τομείς που συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη: τις πράσινες δεξιότητες και την υπεύθυνη AI. Το 8,1% των ταλέντων AI στην Ευρώπη διαθέτει τουλάχιστον μία πράσινη δεξιότητα, ποσοστό που ξεπερνά το 5,8% στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 7,4% στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς πολλές λύσεις για τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο μέλλον βασίζονται σε τεχνολογίες AI. Η ΕΕ ηγείται επίσης στην υπεύθυνη AI, η οποία αφορά την ασφαλή, αξιόπιστη και ηθική ανάπτυξη των συστημάτων AI. Σύμφωνα με τα δεδομένα, η υπεύθυνη AI κατέλαβε την όγδοη θέση μεταξύ των δεξιοτήτων με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στην Ευρώπη, ενώ παγκοσμίως βρίσκεται στη 14η θέση.

Η συγκέντρωση ταλέντων AI στην ΕΕ έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2016, σημειώνοντας αύξηση 124%. Παρόλα αυτά, η ανάπτυξη αυτή είναι ταχύτερη στο Ηνωμένο Βασίλειο με 150% και στις Ηνωμένες Πολιτείες με 136%. Σήμερα, τα ταλέντα AI αντιπροσωπεύουν το 0,41% του ανθρώπινου δυναμικού στην ΕΕ, ποσοστό υψηλότερο από το 0,36% στο Ηνωμένο Βασίλειο και το 0,35% στις ΗΠΑ. Σημαντική πρόοδος σημειώνεται σε χώρες όπως η Λιθουανία, η Κύπρος και η Εσθονία, όπου η συγκέντρωση ταλέντου στο AI έχει τριπλασιαστεί. Ωστόσο, πρωτοπόρες χώρες παραμένουν το Λουξεμβούργο με ποσοστό 0,70%, η Φινλανδία με 0,68% και η Γερμανία με 0,66%.

Η μελέτη επισημαίνει επίσης τη μετατόπιση των AI δεξιοτήτων από τον τεχνολογικό τομέα σε άλλους κλάδους. Η απασχόληση AI ταλέντων στις επαγγελματικές υπηρεσίες αυξήθηκε από 9% το 2016 σε 11%, ενώ στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες από 5% σε 8%. Αντίθετα, κλάδοι όπως η εξόρυξη, το πετρέλαιο και η ενέργεια σημειώνουν μείωση, με τον τομέα της εξόρυξης να υποχωρεί από το 10% στο 7%.

Τέλος, η έκθεση καταγράφει τη σταθεροποίηση των προσλήψεων AI μετά την εκρηκτική αύξηση κατά την πανδημία. Παρότι οι ρυθμοί ανάπτυξης έχουν επιβραδυνθεί, οι προσλήψεις παραμένουν 78% υψηλότερες από τα επίπεδα του 2016. Οι χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση στις προσλήψεις AI περιλαμβάνουν την Ελλάδα με 263%, την Πορτογαλία με 193% και την Κροατία με 178%.

Η γενιά Ζ, που αποτελείται από τους νεότερους εργαζομένους, βρίσκεται στην καλύτερη θέση για να προσαρμοστεί στις αλλαγές που φέρνει η AI, καθώς υιοθετεί ταχύτερα νέες τεχνολογίες και αναπτύσσει δεξιότητες απαραίτητες για το μέλλον. Παρόλα αυτά, το AI αναμένεται να έχει δυσανάλογο αντίκτυπο στις γυναίκες, οι οποίες κατέχουν κατά πλειοψηφία θέσεις που κινδυνεύουν να διαταραχθούν, όπως οι ιατρικοί γραμματείς και οι βοηθοί κλινικής έρευνας.