Επιδόματα Χριστουγέννων και Νέου Έτους 2024-2025:

Το επίδομα (δώρο) Χριστουγέννων πρέπει να καταβληθεί μέχρι 21 Δεκεμβρίου 2024 και η μη καταβολή του διώκεται ποινικά με βάση τον χρόνο που έχει αξίωση για μισθό ο εργαζόμενος μέσα στην περίοδο του δώρου ήτοι 1.5.2024 μέχρι 331.12.2024 και τον μισθό της 10^ης Δεκεμβρίου 2024, λαμβάνοντας υπόψη τις τακτικές αποδοχές του κάθε εργαζόμενου.

1.1.        Νομοθετικό πλαίσιο

ΥΑ 19040/81, που εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότησίν του Ν. 1082/80

Σχετικές με τα δώρα διατάξεις ειδικότερων ΣΣE – ΔA.

1.2.        Περίοδος Επιδόματος – Δώρου Χριστουγέννων

Η περίοδος για λήψη Επιδόματος – Δώρου Χριστουγέννων είναι το χρονικό διάστημα από 1.5.2024 μέχρι 31.12.2024 ή μέχρι της λύσεως της σχέσεως εργασίας.

Λαμβάνονται υπόψη οι ημερολογιακές ημέρες της περιόδου ήτοι:

1.3.        Προϋπόθεση καταβολής επιδόματος Χριστουγέννων 2024

1.3.1.               Γενικά

Προϋπόθεση καταβολής επιδόματος Χριστουγέννων 2024 είναι η ύπαρξη απασχολήσεως (εργασιακής σχέσης) του μισθωτού μέσα στο χρονικό διάστημα από 1.5.2024 μέχρι 31.12.2024.

1.3.2.               Ολόκληρο το δώρο

Ολόκληρο το δώρο ήτοι:

• 1 μηνιαίος μισθός, για όσους αμείβονται με μηνιαίο μισθό και
• 25 ημερομίσθια για όσους αμείβονται με ημερομίσθιο,

δικαιούνται να λάβουν όσοι έχουν απασχοληθεί καθ’ όλο αυτό το διάστημα (245 ημέρες) αλλά και όσοι απασχολήθηκαν από 238 έως και 245 ημέρες.

• Το τελευταίο προκύπτει από το άρθρο 1 παρ. 3 της πιο πάνω απόφασης 19040/81, η οποία ορίζει τον τρόπο υπολογισμού του επιδόματος Χριστουγέννων για όσους δεν απασχολήθηκαν καθ’ όλο το διάστημα από 5.2024 μέχρι 31.12.2024.

1.3.3.               Μέρος του δώρου

1.3.3.1.           Γενικά

Μέρος του δώρου ίσο με 2 ημερομίσθια ή 2/25 του μηνιαίου μισθού για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διαρκείας της εργασιακής σχέσεως μέσα στο διάστημα από 1.5.2024 μέχρι 31.12.2024 δικαιούνται

• όσοι από τούς μισθωτούς δεν έχουν απασχοληθεί όλο το χρονικό διάστημα αυτό (245 ημέρες) ή
• επί 238 τουλάχιστον ημέρες αυτού.

Για χρονικό διάστημα μικρότερο των 19 ημερών καταβάλλεται ανάλογο κλάσμα.

1.3.3.2.       Αν ο εργαζόμενος αμείβεται με ημερομίσθιο

Ειδικότερα αν ο εργαζόμενος αμείβεται με ημερομίσθιο, από τα παραπάνω έχουμε την σχέση:

Πίνακας 2

Παράδειγμα εφαρμογής:

Έστω ημερομίσθιος εργάστηκε την περίοδο του Δώρου Χριστουγέννων 209 ημέρες τότε με εφαρμογή της παραπάνω σχέσης, Πίνακας 1, έχουμε:

1.3.3.3.       Αν ο εργαζόμενος αμείβεται με μηνιαίο μισθό

Αν ο εργαζόμενος αμείβεται με μηνιαίο μισθό, από τα παραπάνω έχουμε την σχέση:

Παράδειγμα εφαρμογής:

Έστω ημερομίσθιος εργάστηκε την περίοδο του Δώρου Χριστουγέννων 209 ημέρες τότε με εφαρμογή της παραπάνω σχέσης, πίνακας 4, έχουμε:

1.3.4.               Χρόνος κανονικής απασχολήσεως και συνυπολογίζονται για την εξεύρεση του δώρου

Το 19ήμερο υπολογίζεται με το ημερολόγιο, χωρίς να αφαιρούνται οι Κυριακές και εορτές που εμπίπτουν στο διάστημα από 1.5.2024 μέχρι 31.12.2024 καθώς και

• οι ημέρες ασθενείας για τις οποίες δεν υπήρξε επιδότηση από τον ασφαλιστικό Οργανισμό, μεταξύ των οποίων και τα τριήμερα. Δεν υπάρχει υποχρέωση του εργοδότη να συμπληρώσει το ποσόν που χορηγείται από τον Ασφαλιστικό Οργανισμό ως δώρο για τις (μη συνυπολογιζόμενες για τον εργοδότη) ημέρες ασθενείας.
• Με ρητή διάταξη της YA 19040/81 (άρθρ. 1 παρ. 4 εδ. β’) οι ημέρες υποχρεωτικής αποχής των γυναικών – μισθωτών πριν και μετά τον τοκετό (8 εβδομάδες πριν και 9 εβδομάδες μετά, σύμφωνα με το άρθρο 7 της από 23-5-2000 ΕΓΣΣΕ,), αλλά και το επί πλέον διάστημα που χορηγείται ως παράταση της αδείας τοκετού, όταν ο τοκετός πραγματοποιείται σέ χρόνο μεταγενέστερο από τον πιθανολογηθέντα.

1.3.5.               Δεν αποτελούν χρόνο απασχόλησης

Δεν αποτελούν χρόνο απασχόλησης αλλ’ αφαιρούνται από τις 245 ημέρες του διαστήματος, οι ημέρες απουσίας των μισθωτών λόγω

• αδείας άνευ αποδοχών,
• αδικαιολογήτου απουσίας,
• αναστολής λόγω του κορωνοϊού ή άλλης αιτίας, απεργίας ή στάσεων εργασίας
• ασθενείας, εφ’ όσον οι μισθωτοί επιδοτήθηκαν από τον ασφαλιστικό Οργανισμό (
• στρατεύσεως (εκτός από το διάστημα που ο μισθωτός απασχολήθηκε στον εργοδότη, είτε διότι στρατεύθηκε μετά από την 1-5-2024, είτε διότι επέστρεψε από τον στρατό πριν από την 31-12-2024), καθώς και
• γονικής αδείας και μετά από το άρθρο 28 του Ν. 4808/21, με το οποίο προβλέπεται η επιδότηση από τον ΟΑΕΔ για τους 2 πρώτους μήνες της 4μηνης αδείας,
• 9μήνου ειδικής αδείας μητρότητας, και
• συνδικαλιστικής αδείας, εφ’ όσον η τελευταία είναι άνευ αποδοχών σχετικό το άρθρο 90 του Ν. 4808/21.

1.4.        Βάση υπολογισμού του δώρου

1.4.1.         Καταβαλλόμενες αποδοχές της 10ης Δεκεμβρίου

Βάση υπολογισμού του δώρου αποτελούν οι καταβαλλόμενες αποδοχές της 10ης Δεκεμβρίου 2024, συγκεκριμένης δηλαδή ημερομηνίας.

Για τους μισθωτούς των οποίων η σχέση εργασίας λύθηκε προ της 10ης Δεκεμβρίου 2024, λαμβάνονται υπ’ όψη οι αποδοχές της ημέρας λύσεως της σχέσεως. Μεταγενέστερη της ημερομηνίας αυτής αύξηση αποδοχών, δεν λαμβάνεται υπ’ όψη εκτός από την περίπτωση κατά την οποία η  μεταγενέστερη αύξηση των αποδοχών λόγω κατάρτισης νέας ΣΣΕ, ΔΑ ή ΥΑ με αναδρομική ισχύ πριν από την 10η Δεκεμβρίου ή την ημερομηνία λύσεως της σχέσεως, οπότε πρέπει να καταβληθεί η διαφορά μεταξύ του ποσού του δώρου που καταβλήθηκε και εκείνου που οφείλεται βάσει των αυξημένων αποδοχών (άρθρο 3 παρ. 3).

Για την περίπτωση υπάρξεως δύο συμβάσεων (πλήρους και μερικής απασχόλησης) μέσα στο διάστημα 1.5 έως 31.12.2024, θα μπορούσε να ληφθούν υπ’ όψη για μεν το πρώτο διάστημα οι αποδοχές πλήρους απασχολήσεως, της τελευταίας ημέρας της συμβάσεως πλήρους απασχολήσεως κατά την οποία «λύεται» η πρώτη σχέση, ενώ για το δεύτερο διάστημα, οι αποδοχές της μειωμένης απασχολήσεως της 10ης Δεκεμβρίου 2024.

1.4.2.               Επί του συνόλου των τακτικών αποδοχών – Έννοια τακτικών αποδοχών

Το δώρο υπολογίζεται επί του συνόλου των τακτικών αποδοχών σχετικές αποφάσεις του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου  ΑΠ 137/23, ΑΠ 52/17, AΠ 1485/07. Οι διατάξεις αυτές αποτελούν αναγκαστικό δίκαιο και υπερισχύουν έναντι αντιθέτων όρων ΣΣΕ κλπ. (AΠ 7/92). H αξίωση λήψεως του δώρου στηρίζεται στον νόμο και επί ακύρου συμβάσεως εργασίας (ΑΠ 186/19, ΑΠ 2202/14 , AΠ 735/03).

Μεταξύ άλλων τακτικές αποδοχές αποτελούν κατά τη νομολογία και:

α) Το επίδομα αδείας. Για τον υπολογισμό στο δώρο, της αναλογίας για το επίδομα αδείας, θα πολλαπλασιαστεί το συνολικό ποσόν του δώρου που δικαιούται ο μισθωτός, επί τον συντελεστή 0,041666.

Ο συντελεστής αυτός (0,041666) εξευρίσκεται δια της διαιρέσεως του μισού (0,5) μισθού – επιδόματος αδείας δια των 12 μισθών του έτους, ή των 13 ημερομισθίων δια των 312 (26 Χ 12) ημερομισθίων του.

β) Οι προσαυξήσεις για τακτική απασχόληση κατά Κυριακές, εξαιρετέες εορτές ή νύκτα. Δεν υπολογίζεται και το ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού – αμοιβή της Κυριακής που παίρνει ο μισθωτός, έστω και τακτικά, όταν για την εργασία της Κυριακής δεν του χορηγείται αναπληρωματική ανάπαυση κατ’ άλλη ημέρα της εβδομάδος, διότι κατά τη νομολογία το ποσόν αυτό αποτελεί αποζημίωση και όχι αποδοχές.

γ) Η πρόσθετη αμοιβή για πρόσθετη τακτική εργασία του μισθωτού και για τακτική εργασία κατά την 6η ημέρα της εβδομάδος επί πενθημέρου σε εφαρμογή των άρθρων 25 και 26 του ν. 5053/2023 και άρθρα 182Γ και 182Β αντίστοιχα του ΚΑΕΔ καθώς και εργαζομένων σε επιχειρήσεις εστίασης και ξενοδοχειακές που ρυθμίζουν για το θέμα οι αντίστοιχες ΣΣΕ.

Δεν λαμβάνεται υπ’ όψη για το δώρο η αμοιβή της 6ης ημέρας, όταν η απασχόληση γίνεται κατά παράβαση του πενθημέρου, λοιπές επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στους κλάδους ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και επισιτισμού και σε όσους έχουν εφαρμογή τα άρθρα 25 και 26 του ν. 5053/2023 και άρθρα 182Γ και 182Β αντίστοιχα του ΚΑΕΔ.

δ) Η αμοιβή (ωρομίσθια και προσαυξήσεις) για τακτική απασχόληση κατά υπερεργασία.

ε) Η αμοιβή (ωρομίσθια και προσαυξήσεις) για τακτική και νόμιμη υπερωριακή εργασία.

στ) Παροχές, όπως:

• Τα οδοιπορικά, όταν η αμοιβή γι’ αυτά δεν εξαρτάται από την πραγματοποίηση μετακινήσεων και ο μισθωτός δεν υποχρεούται σε απόδοση λογαριασμού,
• το επίδομα παραγωγικότητος(PRIM),
• οι δωροεπιταγέςκ.λπ.,
• το ποσόν που καταβάλλεται τακτικά για αντιμετώπιση των εξόδων μισθωτού που απασχολείται σε απομακρυσμένη περιοχή,
• η παροχή που χορηγείται τακτικώς για τη μετάβασηστον τόπο εργασίας και εκείνη που χορηγείται σε όσους δεν απουσιάζουν αυθαιρέτως.
• Δεν αποτελούν αποδοχές τα έξοδα κινήσεως και παραστάσεωςσυνδεόμενα με πραγματική άσκηση ορισμένων καθηκόντων.

ζ) Η αποζημίωση εκτός έδρας, μόνον όταν καταβάλλεται τακτικά κάθε μήνα και όχι όταν καταβάλλεται για αντιμετώπιση των αυξημένων δαπανών λόγω πραγματοποιήσεως διανυκτερεύσεων εκτός έδρας.

η) Το επίδομα ισολογισμού υπολογίζεται στο δώρο, για μεν τις περιπτώσεις επιχ/σεων με συνολικό αριθμό Λογιστών και βοηθών άνω των 3 ή των 4 ατόμων (κατά την ομοιοεπαγγελματική ΣΣE Λογιστών, η οποία έχει λήξει την 31.12.09, πάντοτε, για δε τις λοιπές περιπτώσεις, εφ’ όσον καταβάλλεται τακτικώς κάθε έτος, δηλαδή ο συγκεκριμένος μισθωτός απασχολείται μονίμως, ευθέως και αμέσως με την κατάρτιση του ισολογισμού.

1.5.        Υπολογισμός Δώρου Χριστουγέννων και Παραδείγματα

1.5.1.               Αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό

Έστω εργαζόμενοι με μηνιαίο μισθό 1.000€ χωρίς πρόσθετη απασχόληση και

Α: χωρίς απουσίες  την περίοδο του Δώρου

Β: Με ενεργό σύμβαση ολόκληρη την περίοδο και ασθένεια 15 ημερών εκ των οποίων επιδοτούμενες οι 12  ημέρες. Συνεπώς ημέρες περιόδου 245 – 12 (επιδοτούμενες ημέρες ασθενείας).

Γ: Με πρόσληψη την 1.7.2024. Συνεπώς 245 ημέρες – 61 ημέρες (Μάϊος και Ιούνιος) = 184 ημέρες.

Αν εφαρμόσουμε την σχέση (Πίνακες 4 & 5) έχουμε, ανά εργαζόμενο, όπως φαίνονται στον πίνακα.

1.5.2.               Αμειβόμενοι με ημερομίσθιο

Έστω εργαζόμενοι με μηνιαίο μισθό 50€ χωρίς πρόσθετη απασχόληση και

Α: χωρίς απουσίες  την περίοδο του Δώρου

Β: Με ενεργό σύμβαση ολόκληρη την περίοδο και ασθένεια 15 ημερών εκ των οποίων επιδοτούμενες οι 12  ημέρες. Συνεπώς ημέρες περιόδου 245 – 12 (επιδοτούμενες ημέρες ασθενείας) = 233.

Γ: Με πρόσληψη την 1.7.2024. Συνεπώς 245 ημέρες – 61 ημέρες (Μάϊος και Ιούνιος) = 184 ημέρες.

Αν εφαρμόσουμε την σχέση (Πίνακες 2 & 3) έχουμε, ανά εργαζόμενο, όπως φαίνονται στον πίνακα.

1.5.3.               Υπολογισμός Δώρου ή/και πρόσθετων αναλογιών

1.5.3.1.           Γενική αρχή

Για τους μισθωτούς που έχουν, εκτός από την υπερεργασία και υπερωρία, και απασχόληση κατά Κυριακές, εορτές και νύκτες, μέσα στο διάστημα από 1-5-2024 μέχρι 31-12-2024, μπορεί να γίνει ο υπολογισμός κατά τρόπο ενιαίο.

Τα επί πλέον ποσά που ο μισθωτός λαμβάνει στο δώρο του λόγω τακτικής απασχολήσεως κατά Κυριακές, εορτές, νύκτες ή λόγω τακτικής υπερεργασίας και τακτικής νομίμου υπερωρίας κατά το διάστημα από 1.5.2024 μέχρι 31.12-.024 δεν αποτελούν στην πραγματικότητα «επί πλέον δώρο», παρά το ότι υπολογίζονται στο ποσόν του δώρου, αλλά προσαύξηση του ημερομισθίου ή του μισθού, βάσει του οποίου υπολογίζεται το δώρο.

Δεν υπάρχει, δηλαδή, παράβαση του άρθρου 6 της αποφάσεως, κατά το οποίο το συνολικό ποσόν του επιδόματος Χριστουγέννων δεν μπορεί, σε καμμία περίπτωση, να υπερβαίνη τον ένα μισθό ή τα 25 ημερομίσθια όριο που ισχύει και σε περίπτωση μερικής απασχόλησης (Αλλ. ΔΕΝ 2024 σ. 734). Άλλωστε το άρθρο 6 παραπέμπει στα άρθρα 3 και 4 για τον προσδιορισμό των αποδοχών, βάσει των οποίων υπολογίζεται το δώρο.

1.5.3.2.           Αμειβόμενοι με ημερομίσθιο

1.5.3.3.           Αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό

Για τους μισθωτούς που αμείβονται με μηνιαίο μισθό και διατήρησαν αξίωση για τις αποδοχές όλων των εργασίμων ημερών του διαστήματος 1-5-2024 μέχρι 31-12-2024, ο μέσος όρος μπορεί να εξευρεθεί και δια της διαιρέσεως του συνόλου των επί πλέον αμοιβών, λόγω υπερεργασίας, δια του 8 (αριθμός των μηνών του διαστήματος αυτού).

1.6.        Περιορισμός Δώρου Χριστουγέννων

Το ποσόν του δώρου Χριστουγέννων μπορεί να περιοριστεί στο 100πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδικεύτου εργάτη, αν οι μηνιαίες αποδοχές ή το 25πλάσιο του ημερομισθίου υπερβαίνουν το ποσόν αυτό ήτοι:

Ο περιορισμός είναι δυνητικός και όχι υποχρεωτικός (ΑΠ 353/86).

Πότε δεν χωρεί περιορισμός (οι εξαιρέσεις είναι ευρύτατες), ορίζει η παρ. 3 του άρθρου 10 της αποφάσεως.

1.7.        Δήλη ημέρα καταβολής του Δώρου Χριστουγέννων – Κυρώσεις μη καταβολής

1.7.1.               Δήλη ημέρα καταβολής του Δώρου Χριστουγέννων

Η καταβολή του επιδόματος Χριστουγέννων θα γίνει μέχρι της 21ης Δεκεμβρίου. Ο εργοδότης όμως μπορεί να αφαιρέσει από το συνολικό ποσόν και να καταβάλει αργότερα, μέχρι 31 Δεκεμβρίου, το ποσόν που αντιστοιχεί στο διάστημα από 21 Δεκεμβρίου μέχρι 31 Δεκεμβρίου.

Τα επιδόματα εορτών δεν επιτρέπεται να καταβληθούν εις είδος, αλλά μόνον εις χρήμα (άρθρο 10).

Η ημερομηνία 31/12 αποτελεί δήλη ημέρα (ΑΠ 40/02) είναι δε το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του δώρου και για μισθωτούς των οποίων η σχέση εργασίας λύθηκε προ της 31ης Δεκεμβρίου (κατά το χρονικό διάστημα από 1/5 και εφ’ εξής).

Μπορεί να χορηγηθεί και τμηματικώς (δηλαδή να καταβάλλεται διακεκριμένα με τις αποδοχές κάθε μήνα), κατόπιν συμφωνίας, σχετική η ΑΠ 392/2005, καθώς και Έγγρ. 42633/18.

1.7.2.               Κυρώσεις μη καταβολής

Τα επιδόματα εορτών αποτελούν αποδοχές και η μη καταβολή τους συνεπάγεται ποινικές κυρώσεις κατά τον ΑΝ 690/45 και τον Ν. 3996/11.

Όπως ήδη αναφέρθηκε το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του επιδόματος Χριστουγέννων είναι η 31η Δεκεμβρίου, ο εργοδότης καθίσταται υπερήμερος και υπόκειται στις ποινικές κυρώσεις από την επομένη του χρονικού αυτού σημείου ημέρα ήτοι από την 1 Ιανουαρίου και μετά.

1.8.        Υποβολή ΑΠΔ και Καταβολή Εισφορών

Η προθεσμία καταβολής του συνόλου των εισφορών ΙΚΑ για το δώρο του έτους 2023 είναι μέχρι τέλους Φεβρουαρίου 2024 (Γ.E. A20/251).

Το δώρο υποβάλλεται με την AΠΔ Ιανουαρίου (ΓE E40/535/15)

Επισήμανση. Η απαλλαγή των αμειβομένων με την ΕΓΣΣΕ (χαμηλομίσθων) από τις εισφορές ΙΚΑ (επί του ποσού του κατωτάτου ημερομισθίου) ισχύει και για το δώρο των Χριστουγέννων.

Παλαιολόγος Ι Λιάζος

Οικονομολόγος Σύμβουλος Εργασιακών Ασφαλιστικών