Η Κίνα προσσελήνωσε το Chang’e 6 την μακρινή πλευρά της Σελήνης το περασμένο καλοκαίρι, το οποίο όχι μόνο κατάφερε να συλλέξει δείγματα από την επιφάνεια του φεγγαριού, αλλά και να τα επιστρέψει πίσω στη Γη. Αυτά τα δείγματα, μετά από μελέτη έδειξαν κάτι που ανατρέπει όσα γνωρίζαμε για την Σελήνη, καθώς αποκαλύπτουν πολύ πιο πρόσφατη ηφαιστειακή δραστηριότητα, από όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Το Chang’e 6 από την Κίνα, χρησιμοποίησε ένα ρομποτικό βραχίονα για να μαζέψει περίπου 2 κιλά σεληνιακού χώματος, από τον μεγαλύτερο κρατήρα πρόσκρουσης της Σελήνης. Πρόκειται για μια λεκάνη στο Νότιο Πόλο-Άιτκεν και όλα αυτά μέσα στις δύο μέρες που παρέμεινε το σκάφος στην επιφάνεια. Η αποστολή κράτησε 53 ημέρες και τα δείγματα από τη Σελήνη έφτασαν στη Γη στα τέλη Ιουνίου.
Η Κίνα έχει υποσχεθεί πως θα μοιράσει τα επιστημονικά δεδομένα της από τα δείγματα, καθώς και τα ίδια τα δείγματα, στη διεθνή επιστημονική κοινότητα. Από ότι φαίνεται τήρησε την υπόσχεσή της και δημοσίευσε τα αποτελέσματα από τις μελέτες στο Science, που φαίνεται πως οι μελέτες υπογράφονται από Κινέζους, αλλά και Αμερικάνους επιστήμονες. Εδώ θα θυμίσουμε πως οι ΗΠΑ έχουν νόμο από το 2011, που απαγορεύει την χρήση κονδυλίων της NASA για την κινέζικη διαστημική έρευνα, χωρίς άδεια. Φανταζόμαστε είναι καθαρά θέμα πολιτισμού της κάθε χώρας. Μάλιστα, ένας Αμερικάνος ερευνητής είπε ξεκάθαρα πως παράκαμψε αυτό τον νόμο, δουλεύοντας εκτός ωραρίου, στον ελεύθερό του χρόνο.
Οι επιστήμονες αξιολόγησαν τα δείγματα με χρήση ραδιομετρικής χρονολόγησης, που ανέλυσε τη διάσπαση των ισοτόπων στο σκουρόχρωμό πέτρωμα και βρήκαν πως πρόκειται για βασάλτη, που σχηματίστηκε όταν ψύχθηκε η λάβα. Τόσο η δημοσίευση στο Science όσο και αυτή στο Nature, συμφωνούν στο ότι το υλικό είναι ηλικίας 2.8 δισεκατομμυρίων ετών, που σημαίνει πως η περιοχή από την οποία συλλέχθηκε ήταν ηφαιστειακά ενεργή!
Τα νέα ευρήματα, αναβαθμίζουν τα δεδομένα που είχαμε από τις αποστολές Apollo, που πίστευαν πως η ηφαιστειακή δραστηριότητα της Σελήνης είχε ήδη τελειώσει εκείνη την εποχή. Αυτή ήταν μια θεωρία που οι βάσεις της είχαν ήδη αρχίσει να κλονίζονται, καθώς η αποστολή Chang’e της Κίνας το 2020, είχε ήδη βρει βασάλτη σε παρόμοια δείγματα από την κοντινή πλευρά της Σελήνης.
Οι δύο μελέτες συμφωνούν πως υπήρχε λάβα στη Σελήνη, πολύ πιο πρόσφατα από ότι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Οι νέες μελέτες αναφέρουν επίσης εμφανώς απουσία ή χαμηλά επίπεδα KREEP στα δείγματα που έφερε η Κίνα στη Γη.
Οι επιστήμονες αποκαλύπτουν το σχήμα του στέμματος μιας μαύρης τρύπας για πρώτη φορά
Το KREEP είναι ένα αρκτικόλεξο που σημαίνει Κάλιο (K), Στοιχεία Σπάνιων Γης (REE) και Φώσφορος (P). Αναφέρεται σε ένα γεωχημικό συστατικό που παράγει θερμότητα που βρίσκεται σε ορισμένους τύπους σεληνιακών πετρωμάτων, ιδιαίτερα σε βασάλτες. Βρέθηκε στα δείγματα της εποχής των αποστολών Apollo, αλλά όχι στα δείγματα από το Change’6.
Στα πρώτα στάδια της ιστορίας της Σελήνης, η παρουσία του KREEP στον μανδύα συνέβαλε στη θερμότητα που απαιτείται για να οδηγήσει την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, καθώς το πλούσιο σε KREEP υλικό εξαντλήθηκε ή διασκορπίστηκε, η εσωτερική θερμότητα της Σελήνης μειώθηκε, γεγονός που θα μπορούσε να προκαλέσει επιβράδυνση ή διακοπή της ηφαιστειακής δραστηριότητας, αφήνοντάς την σε μεγάλο βαθμό σαν αδρανή πέτρα που περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη μας.
Οι μελέτες δημοσιεύθηκαν στο Science και στο Nature.
