Μέχρι σήμερα, σε όλες τις αποστολές στον Κόκκινο Πλανήτη, δεν έχουν βρεθεί στοιχεία ώστε να είμαστε απόλυτα σίγουροι πως υπάρχει ζωή στον Άρη. Η εξερεύνηση του Κόκκινου Πλανήτη ξεκίνησε από την δεκαετία του 1970, όταν προσεδαφίστηκε εκεί το rover Viking, που ήταν και η πρώτη αποστολή των ΗΠΑ που έφτασε με ασφάλεια και εξερεύνησε τον Άρη.
Ένας ερευνητής όμως εγείρει ένα ερώτημα, που είναι πολύ πιθανό. Ίσως υπήρχε ζωή σε ένα δείγμα από το αρειανό έδαφος. Όμως, στην προσπάθειά μας να το βρούμε, το καταστρέψαμε.
Σύμφωνα με τον αστροβιολόγο Dirk Schulze-Makuch του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Βερολίνου στη Γερμανία, ένα πείραμα για την ανίχνευση σημαδιών μικροβιακής ζωής στον Άρη θα μπορούσε να ήταν θανατηφόρο.
Σε μια στήλη που δημοσιεύθηκε στο Big Think και σε έναν σχολιασμό που δημοσιεύθηκε στο Nature Astronomy, περασμένο Σεπτέμβριο, εικάζει πως οι μέθοδοι μας για την ανίχνευση ζωής, μπορεί να ήταν καταστροφικές από μόνες τους.
Αν ισχύει κάτι τέτοιο, θα είναι πολύ σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας την οικολογία του Άρη, όταν στείλουμε ξανά αποστολή, ενώ τα πειράματα που θα γίνουν θα πρέπει να είναι με αυτή στο μυαλό.
Όταν προσγειώθηκαν στον Άρη το 1976, τα δύο rovers Viking είχαν μια λίστα με στόχους. Ένα από αυτά ήταν να πραγματοποιηθεί ένα σύνολο πειραμάτων που σχεδιάστηκαν για να δοκιμάσουν το χώμα του Άρη για βιοϋπογραφές, δηλαδή ίχνη μορίων που δείχνουν την παρουσία ζωής.
Μέχρι και σήμερα, αυτά ήταν τα μόνα αποκλειστικά βιολογικά πειράματα που πραγματοποιήθηκαν στον Άρη.
Ένα από αυτά τα πειράματα, ο αέριος χρωματογράφος-φασματόμετρο μάζας (GCMS), βρήκε χλωριωμένα οργανικά. Εκείνη την εποχή, αυτό το αποτέλεσμα ερμηνεύτηκε ως μόλυνση από ανθρώπινα προϊόντα καθαρισμού και επομένως, ως μηδενική ανίχνευση για σημάδια ζωής.
Τελευταία έχουμε πολλές εικασίες για την καταστροφή που μπορεί να έφεραν τα πειράματα. Για παράδειγμα, το GCMS χρειαζόταν για την θέρμανση των δειγμάτων, ώστε να διαχωριστούν τα διάφορα υλικά μέσα σε αυτά. Όμως, όπως αποκαλύπτει μια μεταγενέστερη μελέτη, αυτή η αύξηση θερμότητας θα μπορούσε να έχει αποτεφρώσει τα οργανικά υλικά που ήλπιζε να βρει.
Τώρα, ο Schulze-Makuch προτείνει ότι άλλα πειράματα θα μπορούσαν να έχουν καταστρέψει τα στοιχεία ομοίως. Συγκεκριμένα, τα πειράματα επισημασμένης απελευθέρωσης και πυρολυτικής απελευθέρωσης, τα οποία περιλάμβαναν την έγχυση δειγμάτων του Άρη με υγρό και στη συνέχεια τον έλεγχο των αποτελεσμάτων για ενδείξεις μεταβολισμού και φωτοσύνθεσης, αντίστοιχα.
Τα πειράματα απελευθέρωσης ήταν πιθανότατα κακώς σχεδιασμένα. Εκείνη την εποχή υποθέσαμε πως η ζωής στον Άρη είναι παρόμοια με τη ζωή στη Γη, η οποία ευδοκιμεί λόγω της παρουσίας νερού. Όσο περισσότερο νερό τόσο το καλύτερο. Όμως πρόσφατα μάθαμε πως η ζωή στη Γη μπορεί να ευδοκιμήσει και κάτω από πολύ ξηρές συνθήκες, όπως το περιβάλλον του Άρη.
“Τώρα ας ρωτήσουμε τι θα γινόταν αν ρίχνατε νερό πάνω σε αυτά τα προσαρμοσμένα σε ξηρά περιβάλλοντα, μικρόβια. Μπορεί αυτό να τα κατακλύσει; Σε τεχνικούς όρους, θα λέγαμε ότι τα υπερενυδατώναμε, αλλά με απλά λόγια, θα ήταν περισσότερο σαν να τα πνίγαμε.” Ο Schulze-Makuch εξήγησε στη στήλη του.
“Θα ήταν σαν να σε έβρισκε ένα εξωγήινο διαστημόπλοιο να περιπλανιέσαι μισοπεθαμένο στην έρημο και οι επίδοξοι σωτήρες σου αποφασίζουν: “Οι άνθρωποι χρειάζονται νερό. Ας βάλουμε τον άνθρωπο στη μέση του ωκεανού για να το σώσουμε!” Ούτε αυτό θα λειτουργούσε».
Αρκετό ενδιαφέρον έχει και το γεγονός πως τα σημάδια ζωής που εντοπίστηκαν από στο πείραμα πυρολυτικής απελευθέρωσης ήταν πολύ πιο ισχυρά στη δοκιμή ξηρού ελέγχου, που δεν απαιτούσε προσθήκη δείγματος στο δείγμα. Μήπως τελικά αυτά τα πειράματα εντόπισαν ζωής και εμείς τα απορρίψαμε;
Και όμως μπορείς να έχεις απεριόριστα GB όπου θέλεις ανεξαρτήτως παρόχου!
Ο Schulze-Makuch πρότεινε το 2007 ότι ο Άρης μπορεί να φιλοξενεί ζωή προσαρμοσμένη στο ξηρό περιβάλλον, που ενσωματώνει υπεροξείδιο του υδρογόνου. Τα δεδομένα από τα Viking δεν είναι ασύμβατα με αυτή την υπόθεση, σύμφωνα με τον Schulze-Makuch και τον Joop Houtkooper, που συνέταξαν την μελέτη.
«Αν αυτά τα συμπεράσματα σχετικά με οργανισμούς που επιβιώνουν σε υπεράνυδρες συνθήκες του Άρη είναι σωστές, τότε αντί να «ακολουθούμε το νερό», που είναι εδώ και καιρό η στρατηγική της NASA στην αναζήτηση ζωής στον κόκκινο πλανήτη, θα πρέπει επιπλέον να ακολουθούμε ενυδατωμένες και υγροσκοπικές ενώσεις – άλατα – ως τρόπος εντοπισμού της μικροβιακής ζωής», καταλήγει ο Schulze-Makuch.
«Σχεδόν 50 χρόνια μετά τα πειράματα βιολογίας των Viking, ήρθε η ώρα για άλλη μια αποστολή ανίχνευσης ζωής – τώρα που έχουμε πολύ καλύτερη κατανόηση του περιβάλλοντος του Άρη».
Ο σχολιασμός δημοσιεύεται στο Nature Astronomy.
